Koos van Haasteren is eind 2024 gestart als Executive Director van Chemelot. Hij wil met Chemelot verdere stappen zetten richting een duurzame toekomst door de krachten van Chemelot, haar bedrijven en andere partners nog meer te bundelen. In dit interview blikt Van Haasteren vooruit op de toekomst van Chemelot en de rol die Brightsite daarin kan spelen.
Koos van Haasteren is geen onbekende op Chemelot. Hij zette zijn eerste stappen in de industrie in augustus 1987 op Chemelot en was werkzaam in verschillende posities binnen de industrie. Hij maakte half oktober de overstap van voorzitter van de Raad van Commissarissen bij de Brightlands Chemelot Campus naar zijn nieuwe rol als directeur van Chemelot.
U bent nu een paar maanden Executive Director van Chemelot. Welke plannen heeft u met Chemelot?
Het voelt goed om terug te zijn op Chemelot en ik heb zin om onze strategie richting een duurzame toekomst verder vorm te geven. Chemelot is een uniek ecosysteem met een bijzondere symbiose van industrie en innovatie. Daarbij gaat het om innovaties op alle TRL-niveaus (Technology Readiness Levels). Innovaties die elkaar kunnen versterken en van toegevoegde waarde zijn voor de maatschappij. Er liggen spannende jaren in het verschiet, we zijn een industriesite in transitie. We hebben al grote stappen gemaakt als het gaat om CO2-reductie en we willen daarin koploper blijven. We hebben nog enorme slagen te maken – bijvoorbeeld een reductie van 25% in de komende acht jaar – om het uiteindelijke doel van een circulair, duurzaam en volledig klimaatneutraal Chemelot in 2050 te bereiken. Daarbij komt van alles kijken, van energiereductie tot het inpassen van (nieuwe) circulaire processen. Maar ik ben er zeer positief over dat we dat samen voor elkaar gaan krijgen. Het is een voorrecht om een rol te mogen spelen in het doorlopen van het transitie van Chemelot.
Welke bijdrage kan Brightsite leveren aan de transitie van Chemelot?
Brightsite is een belangrijk onderdeel van het Chemelot Sustainability Team en draagt daarmee bij aan de strategie van Chemelot. Brightsite slaat de brug tussen innovatieve technologie en commerciële toepassing. Dankzij de inspanningen van Brightsite is onze kennis ten opzichte van de laatste ontwikkelingen, mogelijkheden, kansen en uitdagingen op het gebied van verduurzaming up-to-date. Daarmee kunnen we inspelen op verschillende omstandigheden en scenario’s. Wat we hier op Chemelot gaan doen is nog nergens ter wereld vertoond: in korte tijd zoveel investeren in circulariteit. Er is ongeveer 7-10 miljard nodig. Daarbij gaat het ook bijvoorbeeld om het uitbreiden van de infrastructuur gericht op gelijkstroom of stroom uit wind. Op dit moment is 66% van de gebruikte stroom op de site al groene stroom. We kunnen de beoogde grote stappen enkel zetten als we dicht bij elkaar blijven als stakeholders. Daarnaast is het belangrijk in goed contact te blijven met onze omgeving, ook daarin kan Brightsite een rol spelen. Bovendien ben ik trots op het Brightsite Plasmalab en verheug me op de opschaling die er hopelijk komt als volgende stap naar commercialisatie. Hoe mooi is het dat deze ‘oude technologie’ dankzij een upgrade naar vandaag de dag zo veel potentie heeft. Met behulp van deze geavanceerde plasmatechnologie kan emissievrije waterstof en acetyleen uit methaan worden geproduceerd, een enorm waardevolle omzetting.
Onlangs publiceerde Brightsite BTO 2024. Wat is de waarde daarvan?
De Brightsite Transition Outlook (BTO) 2024 sluit naadloos aan op de doelen en strategie van Chemelot. Deze BTO omschrijft potentiële routes naar CO2-vrije energie, hernieuwbare grondstoffen en circulaire productie. Er wordt op een heldere manier gecommuniceerd over de transitie en waar we naar streven. Het laat zien hoe belangrijk de chemie is, circulariteit de route is en dat er niet één silver bullet is, maar meerdere oplossingen samen de puzzelstukjes zijn die moeten leiden tot een duurzame industrie. We kunnen de BTO onder meer goed gebruiken in ons overleg met de omgeving maar ook richting ministeries om te laten zien waar we naar toe op weg zijn en wat er nodig is. De BTO is ook bruikbaar richting site-users, andere externe partijen en potentiële nieuwe site-users. Dat we dit op tafel kunnen leggen is zeer waardevol. Het valt me op dat wij het enige cluster in Nederland zijn dat een dergelijk plan heeft. Het is uniek dat hier industrie, wetenschap en innovatie zo nauw samenwerken. Daar mogen we trots op zijn.
Wat zou de hoofdboodschap moeten zijn van de BTO roadshow?
Ik denk dat het goed is om te laten zien wat we kunnen en hoe we de transitie aanpakken. Tegelijkertijd moeten we andere partijen ook weer niet te wijs maken. De boodschap aan overheden en het Rijk zou moeten zijn: investeer verstandig in de transitie van de chemie. Aan individuen en bedrijven binnen onze sector is het goed om te laten zien dat het hier op Chemelot gebeurt. En dat het interessant is om samen te werken met Brightsite, want daar kun je wijzer van worden.
Wat zijn de grootste kansen/uitdagingen rondom de transitie van de (chemische) industrie?
We hebben haast. De verduurzaming gaat, ondanks allerlei initiatieven, te langzaam. Het klimaat wacht echter niet. We zullen onze efforts moeten verdubbelen. Als er één chemische site is die duurzaamheid kan bereiken, dan is het Chemelot wel. De opdracht is tweeledig: circulariteit van alle grondstoffen, zodat alle producten ook groen zijn én het elektrificeren van alle chemische processen met duurzame elektriciteit. Om de transitie te kunnen bewerkstelligen, moet er wat gebeuren aan het investeringsklimaat. Het huidige investeringsklimaat zit de transitie in de weg, dat is echt een issue. Dat de chemie in Nederland behouden moet blijven is duidelijk. Onze industrie is van groot belang, is het begin van veel economische waardeketens. Kunstmest, kleding, plastics en medicijnen kunnen simpelweg niet bestaan zonder de grondstoffen die de chemie produceert.
Wat verwacht u daarin van Brightsite?
Brightsite overziet het geheel aan mogelijkheden en kan bijdragen aan technologische doorbraken. Naast het ontwikkelen van technologie is ook het opschalen belangrijk. Bovendien zal Brightsite steeds meer moeten gaan rekenen aan financiële haalbaarheid naast de technologische. De tijd is nu aangebroken voor concrete oplossingen. Daarom is het zo mooi als plasmatechnologie de stap naar de markt gaat maken. Ik verwacht dat er nog meer van dit soort voorbeelden zullen volgen in de toekomst.