Nieuwe opkomende gevaren die de energie- en grondstoffentransitie met zich mee gaat brengen
We zijn bekend met de gevaren van onze huidige chemische processen. We hebben passende maatregelen in onze fabrieken getroffen ten aanzien van de hieraan verbonden risico’s. Maar heeft u er al eens over nagedacht dat die gevaren kunnen veranderen door de energie- en grondstoffentransitie waarmee Nederland klimaatneutraal wil worden? Of dat bestaande maatregelen door toekomstige veranderingen in de bedrijfsvoering niet meer zullen volstaan? In expert opinion 3 gaan we in op de nieuwe opkomende gevaren die de energie- en grondstoffentransitie met zich meebrengen. Het gaat dan met name over nieuwe gevaren van de nieuwe processen, denk aan grootschalig waterstofgebruik, plasma chemie, elektriciteit.
De chemische industrie is bezig met de transitie naar klimaat-neutraal. En daar is haast bij, die alleen maar toeneemt gezien de ontwikkelingen in het wereldwijde klimaat. Tijdens de transitie moeten de gevaren van onze huidige processen beheerst blijven. Tegelijkertijd moeten de gevaren van opkomende technologieën onderkend worden. Die tijdsdruk is een zorg. Nemen we voldoende de tijd om de gevaren van nieuwe technologieën te ontdekken en passende maatregelen te treffen?
Denk bijvoorbeeld aan elektrificatie. Elektrische chemie op basis van plasma is voor Brightsite een sleutel naar klimaatneutraal. Voordelen van plasmachemie op het gebied van veiligheid zijn onder andere het relatief kleine reactorvolume (holdup) en het snel stoppen van de chemische reacties als elektriciteit uitvalt of afgeschakeld wordt. Met plasmachemie introduceren we wel nieuwe gevaren: blootstelling aan elektriciteit of straling voor medewerkers, zeer hoge temperaturen en reacties naar reactieve producten als acetyleen.
Een ander voorbeeld: waterstof krijgt een belangrijke rol in de transitie. Ten opzichte van aardgas is waterstof echter lichter ontvlambaar, explosiever, en zijn waterstofvlammen vrijwel niet zichtbaar. Een voordeel is dat waterstof sneller vervliegt. Omwille van internationale transporteerbaarheid wordt steeds vaker gesproken over het verpakken van waterstof in energiedragers zoals methanol of ammoniak. Dit moet veilig kunnen gebeuren. Ook grondstoffen voor de toekomstige chemische industrie zullen veranderen: biogeen en/of afkomstig van (kunststof) afval. Dezelfde constant hoge kwaliteit bij grondstoffen uit biomassa of afval is nog niet bereikt, onder andere doordat de procesvoering om tot de grondstoffen te komen nog niet geheel doorgrond wordt. Mechanische of chemische voorbewerkingen voor kunststofafval zijn volop in ontwikkeling. De kwaliteit van grondstoffen en de robuustheid van de processen om deze te creëren én te verwerken, zullen op elkaar afgestemd moeten worden. De methodes die wij momenteel gebruiken om gevaren te identificeren zijn ontwikkeld voor onze huidige processen.
Die methodes zijn deels toepasbaar om de gevaren voor fabrieken van de toekomst in te schatten.Anticiperend op veranderingen in de maatschappij, regelgeving en nieuw toegepaste technologieën, moeten bijtijds additionele methodes worden ontwikkeld.
